آشنایی با اصول نگهبانی و حراست

تعریف حراست و نگهبانی

گماشتن فردی ویژه برای عمل حفاظت و حراست از دارایی ها و افراد را نگهبانی یا حراست می‌گویند. همچنین شخصی که مامور پاسداری و نگهداری از جایی یا چیزی باشد را نگهبان می‌نامند. در این مقاله شمارا با اصول نگهبانی و حراست آشنا خواهیم کرد.

روز حراست چه تاریخی است؟

در تقویم شمسی روز 22 تیر که مصادف با گرامیداشت شورای نگهبان است را روز حراست و نگهبانی تعیین کرده اند.
در کنار نهادهای دولتی، اشخاص و شرکت‌های خصوصی نیز می‌توانند نگهبان داشته باشند. در اغلب سازمان‌ها جهت تشخیص نگهبانان از سایر کارکنان یونیفرم مخصوص تهیه می‌شود و نگهبانان از یونیفرم مخصوص به کار خود استفاده می‌کنند.

چند روش معمول که مدیران، برای کنترل گشت نگهبانی از آنها استفاده می‌کنند شامل؛ ایستادن نگهبان در محل، نصب دوربین مداربسته و یا نصب آژیر است. با این موارد از انجام اقدامات غیر قانونی نسبت به محل کار خود جلوگیری می‌کند.
از دیگر وظایف نگهبان گزارش دادن اقدامات خلاف قانون و بزهکاری یا حوادثی چون آتش سوزی و تصادفات به مقام بالادستی خود یا نهادهای اجتماعی مربوطه است.

بهتر است برای بالا بردن دقت و افزایش ضریب اعتماد نگهبانان از یک سامانه گشت هوشمند برای کمک به نگهبان در انجام وظایفش استفاده کنیم.

آموزش اصطلاحات و اصول نگهبانی و حراست

حراست:

در صورتی که نگهبانی توسط تعدادی نگهبان انجام شود، به آن حراست گفته می‌شود. بطور کلی سازمان‌های خصوصی با وسعت زیاد و ساختمان‌های مهم دولتی در کشورها توسط بخش حراست حفاظت می‌شوند.

کمک نگهبان:

برای کمک به نگهبان در انجام وظایفش، فردی غیر مسلح؛ مجهز به سرنیزه و چراغ قوه نگهبان را همراهی می‌کند.اغلب وظایفِ کمک نگهبان برای خود نگهبان مسلح، خطرناک یا غیر ممکن بوده مانند: (تفتیش بدنی، کنترل داخل ماشین و ..) کمک نگهبان نباید در تیر راس نگهبان باشد.

شبگرد:

به نگهبانانی که در طی روز در محلات انجام وظیفه می‌کنند، نگهبان محله می‌گویند. نگهبانانی که در طول شب خدمت می‌کنند را شبگرد می‌گویند.

پاسبان:

شهربانی برای حفظ نظم و آسایش افرادی را مامور می‌کند که به آنها پاسبان گفته می‌شود.

دشتبان:

برای حفاظت از مزارع دهقانان از ویرانی و دستبرد نگهبانانی در دشت و کشتزار و باغ‌ها گماشته شده‌اند. در برخی از مناطق برای امور آبیاری نیز سرپرستی می‌کنند. به دشتبان ها پاکار یا ناطور نیز گفته می‌شود.

پاس بخش:

در نیروی انتظامی و ارتش مسئول نظارت و هماهنگی پست ها و نظارت بر صحت عملکرد نگهبانان است.

مکان‌های استقرار نگهبانان

با توجه به نوع فعالیت و حیطه کاری هر مجموعه محل اسقرار نگهبانان می‌توانند متفاوت باشد؛ اتاقک نگهبانی، دفتر نگهبانی، پاسراه، برج یا برجک نگهبانی از جمله مکان‌های اسقرار نگهبانان می‌باشد.

نگهبانان از این مکان ها برای اوقات استراحت خود استفاده می‌کنند. در سازمان‌هایی که سرکشی منظم به نقاط حساس از اهمیت بالایی برخوردار است،  برای اطمینان از انجام سرکشی و گشت زنی بهتر است از یک سیستم مناسب مدیریت گشت و نگهبانی استفاده نمایند.

هر سازمان یا نهاد دولتی وظایف و قوانین خاصی در زمینه حراست از دارایی ها و افراد دارند. با توجه به اهمیت حراست و نگهبانی در شرکت ها هر مدیر بخش حراست در زمینه کاری خود همواره به روز باشند، از شیوه های مدیریتی مدرن مطلع بوده و در مبحث مدیریت نگهبانان از این شیوه های به‌روز و علمی استفاده کنند.

مدیر بخش حراست چه ویژگی داشته باشد

مدیر حراست به عنوان یک عنصر اصلی در اجرای خط مشی سازمان به شمار می‌آید. با علم، درایت و تخصص به انجام وظایف خطیر خود پرداخته، از وظایف اصلی مدیر حراست می‌توان به کنترل کمی و کیفی کارکنان، سالم سازی محیط کار، بررسی و احراز تخلفات اداری، حفاظت از اماکن، تاسیسات و اسناد و مدارک اشاره نمود.

بررسي و تعيين خط مشی ها و سياست هاي عملیاتی و راهبردی حراست سازمان نیازمند مدیری متخصص و عالم به اصول نگهبانی و حراست می‌باشد.

• پيگيري مشكلات تهيه امكانات، نيروهاي انساني و ملزومات اداري بخش حراست.
• برنامه ريزي، سازماندهی، هدایت و نظارت بر انجام فعاليت هاي نيروهاي تحت سرپرستي به منظور حسن اجراي امور محوله.
• استفاده از ابزارهای کنترلی (مانند کنترل دوربین های مداربسته، دستگاه گشت نگهبانی و سیستم های نرم افزاری)
• با مباحث مدیریت منابع انسانی آشنایی داشته باشند
• تسلط بر قوانین و وظایف محوله نگهبانان
• توانایی ارتباط با افراد پرخاشگر و تهاجمی
• از ابزارهای جدیدِ عرضه شده در زمینه کاری خود مطلع باشند و در صورت نیاز برای مدیریت بهتر تهیه کنند.

از عمده مشکلات مدیران بخش حراست نبود زمان کافی برای بررسی دقیق بر عملکرد نگهبانان می‌باشد. زیرا در بیشتر سازمان ها به لزوم گزارش گیری از عملکرد هر نگهبان توجه کافی نشده است.

توصیه می‌شود برای مدیریت بهتر و دقیق نیروهای بخش حراست، از یک سیستم گشت زنی نگهبانی کمک بگیرید. با استفاده از این سامانه می‌توانید گزارشات سیستم پاسبان را در کمترین زمان بررسی کرده و با توجه به عملکرد نگهبانان تصمیمات مدیریتی اتخاذ نمایند.